مدل تعالی سازمانی (EFQM) یک چارچوب غیرتجویزی (توصیه‌ای) برای بهبود مستمر کیفیت است که می‌تواند توسط هر نوع سازمانی (فارغ از بخش، اندازه، ساختار یا بلوغ) استفاده شود. عناصر اساسی که مدل EFQM را تشکیل می‌دهند، مفاهیم بنیادی تعالی هستند. این مفاهیم، مدل، محتوا و ساختار مدل (معیارهای هفت‌گانه) را پشتیبانی می‌کند. مفاهیم بنیادی تعالی به طور مستقیم و غیرمستقیم با معیارها و زیرمعیارها مرتبط است.
فهرست مطالب
مدل EFQM چیست؟
مدل EFQM، یک چارچوب شناخته شده جهانی است که پشتیبان سازمان‌ها در مدیریت تغییر و بهبود عملکرد است. طی سال‌ها، چرخه‌های بهبود متعددی را تجربه کرده است تا اطمینان حاصل کند که نه تنها مرتبط باقی مانده است، بلکه همچنان برای هر سازمانی که خواهان فعالیت طولانی مدت و آینده پایدار است، در دستور کار مدیریت قرار می‌گیرد.
در حالی که محتوای خاص و هویت بصری مدل EFQM ممکن است در طول زمان تغییر کرده باشد، ولی اصول اساسی که مدل بر پایه آن بنا نهاده شده بی‌تغییر مانده است. صرف نظر از اندازه سازمان یا ماهیت دولتی، خصوصی یا بخش سوم آن، این اصول امروزه به اندازه گذشته مهم هستند و تأکید بر موارد زیر در آخرین نسخه مدل EFQM وجود دارد:
- تقدم مشتری
- نیاز به نگاه ذی‌نفع‌محور در بلندمدت
- درک پیوندهای علی‌معلولی بین اینکه چرا یک سازمان کاری را انجام می‌دهد، چطور انجام می‌شود و از اقدامات خود چه نتایجی به‌دست می‌آورد.
-
نمونه آماده اظهارنامه تعالی سازمانی سطح تقدیرنامه جایزه ملی تعالی (فایل Word)
Original price was: 12.000.000 ریال.9.000.000 ریالCurrent price is: 9.000.000 ریال. -
ابزار تحلیل پرسشنامه تعالی سازمانی EFQM 2020 (فایل Excel)
Original price was: 5.000.000 ریال.4.000.000 ریالCurrent price is: 4.000.000 ریال. -
پرسشنامه تعالی سازمانی EFQM 2020 (فایل Word)
1.500.000 ریال
-
پرسشنامه نوآوری EFQM 2020 (فایل Word)
1.500.000 ریال -
نمونه آماده اظهارنامه تعالی سازمانی سطح تعهد جایزه ملی تعالی (فایل Word)
Original price was: 5.000.000 ریال.4.000.000 ریالCurrent price is: 4.000.000 ریال. -
پرسشنامه مدیریت تغییر بر اساس مدل تعالی (EFQM 2020) فایل Word
1.500.000 ریال
نقش مدل EFQM در ارزش‌ها و اهداف نهادهای بین‌المللی
مدل تعالی سازمانی EFQM، مانند مدل‌های قبلی خود، وجود مجموعه‌ای از ارزش‌های اروپایی را تصدیق می‌کند که به بهترین وجه در موارد زیر بیان می‌شود:
- منشور حقوق اساسی اتحادیه اروپا
- کنوانسیون اروپایی حقوق بشر
- دستورالعمل اتحادیه اروپا 2000/78/EC
- منشور اجتماعی اروپا.
این بنیاد همچنین نقشی را که سازمان‌ها می‌توانند در حمایت و پشتیبانی از اهداف سازمان ملل ایفا کنند، به رسمیت می‌شناسد و این اهداف به شکل‌گیری آخرین نسخه از مدل EFQM کمک کرده‌اند:
- پیمان جهانی سازمان ملل متحد (2000)؛ ده اصل برای کسب و کار پایدار و مسئولیت اجتماعی
- 17 هدف توسعه پایدار سازمان ملل متحد، فراخوانی برای اقدام همه کشورها برای ارتقای عدالت اجتماعی، حکمرانی صحیح و رفاه و در عین حال حفاظت از کره زمین است.
این فرض و انتظار وجود دارد که هر سازمانی که از مدل تعالی سازمانی EFQM استفاده می‌کند، به ماهیت پیام‌های مندرج به موارد فوق احترام گذاشته و به آنها عمل می‌کند، صرف نظر از اینکه قانوناً موظف به انجام آن باشد یا خیر.
مفاهیم مدل EFQM
مفاهیم اساسی تعالی چارچوب نظری است که پایه و اساس مدل تعالی سازمانی را تشکیل می‌دهد و «تعالی» را تعریف می‌کند. این چارچوب دارای هشت مفهوم کلی است که دستورالعمل‌هایی را ارائه می‌کند که هدایت‌کننده سازمان است. این مفاهیم بنیادی عبارتند از: 1) نتیجه‌گرایی، 2) مشتری‌مداری، 3) رهبری و ثبات در مقاصد، 4) مدیریت مبتنی بر فرآیندها و واقعیت‌ها، 5) توسعه و مشارکت کارکنان، 6) یادگیری، نوآوری و بهبود مستمر، 7) توسعه همکاری‌های تجاری و 8) مسئولیت اجتماعی سازمان.
استفاده از مدل EFQM این فرصت را فراهم می‌کند که کل سیستم را ببینیم، دیدگاهی کل نگر داشته باشیم و درک کنیم که یک سازمان یک سیستم پیچیده و در عین حال سازمان‌یافته است. درست مانند جهان، یک سازمان را نباید خطی، مکانیکی و قابل پیش‌بینی دانست، بلکه آن را به عنوان یک سیستم سازگار، انطباق‌پذیر و پیچیده، متشکل از انسان‌های وابسته به هم در دنیای زنده پویا، بهتر درک کرد. هر سازمان با استفاده از مدل EFQM:
- تشخیص می‌دهد که در خلاء کار نمی کند. درک می‌کند که بخشی از یک اکوسیستم بزرگتر و پیچیده است که در آن سایر بازیگران (شناخته شده یا ناشناخته) می‌توانند به پیشرفت سازمان کمک کنند یا مانع پیشرفت آن شوند؛ لذا در تعامل با این بازیگران بهتر است که فرصت یادگیری و رشد از آنها را در اکوسیستم خود به حداکثر برساند.
- این فرصت را می‌پذیرد تا به عنوان یک رهبر در حوزه تحت نفوذ خود ایفای نقش کرده، به عنوان یک الهام بخش برای دیگران رفتار کند و آنچه را که می‌تواند به نفع دیگران و همچنین خود به دست آورد، نشان داد.
- می‌داند که با سرعت‌ها و حجم تغییرات روزافزون مواجه خواهد شد و باید برای پیش‌بینی، بررسی و پاسخ مناسب آماده باشد، چالش مدیریت امروز را پذیرا باشد، و در عین حال آینده را پیش‌بینی کرده و از آن اطمینان حاصل کند.
مدل تعالی سازمانی درباره این است که بهترین کار را انجام دهیم
هر روز به ما یادآوری می‌شود که چقدر مهم است که برای برتری و تعالی تلاش کنیم، چه در زندگی و چه در محل کار. با پرورش فرهنگ تعالی در سازمان‌هایمان، راه موفقیت را باز می‌کنیم.
طی سالیان گذشته، ما با چالش‌هایی مانند همه‌گیری‌ها یا بحران‌های اقتصادی روبرو بوده‌ایم. گذراندن زندگی یا راضی شدن با رسیدن به نیازهای اساسی دیگر کافی نیست. تنها سازمان‌هایی که برای تعالی تلاش می‌کنند می‌توانند راه‌حل‌هایی بیابند که فراتر از عملکرد عادی عمل کنند و به نتایج برجسته‌ای دست یافته و آنها را حفظ کنند. این سازمان‌ها را الگو می‌نامیم. این سازمان‌ها همیشه به دنبال فرصت‌هایی برای بهبود و نوآوری هستند، زیرا می‌دانند که دنیا هرگز ساکن نیست.
برای اینکه سازمان‌ها عالی باشند، نمی‌توانند تلاش‌های خود را فقط در یک زمینه متمرکز کنند. آنها باید بهره‌گیری و اثربخشی همه منابع خود را بهینه کنند. هر روز فرصت‌های جدید، فرآیندهای جدید یا ابزارها و تکنیک‌های جدیدی ظاهر می‌شوند که از توسعه سازمان پشتیبانی می‌کنند.
چرا باید از مدل EFQM استفاده کنیم؟
از زمان پیدایش، مدل تعالی سازمانی طرحی را برای سازمان‌ها در سراسر اروپا و فراتر از آن ارائه کرده است تا فرهنگ بهبود و نوآوری را توسعه دهد. اگر می‌خواهید هدفی قوی تعریف کنید، رهبران را در هر سطحی الهام ببخشید و فرهنگی متعهد به عملکرد محرک ایجاد کنید. تا زمانی که چابک، سازگار و قادر به تکامل‌های آینده‌نگرانه باشید، مدل EFQM برای شما مناسب است.
- به تعیین هدف شما کمک می‌کند
هدف مایه حیات هر سازمانی است. مدل EFQM تأکید بی‌نظیری بر اهمیت هدف، چشم‌انداز و استراتژی‌های چابک برای سازمان‌ها می‌کند تا بتوانند ارزش پایدار ایجاد کنند.
- به ایجاد فرهنگ سازمانی کمک می‌کند
مدل EFQM یک فرهنگ‌ساز نوآورانه است که برای باورهای کیفی اصلی و اهداف مشترک در قلب سازمان‌ها ارزش قائل است و در عین حال به آنها اجازه می‌دهد به چشم انداز خود متعهد بمانند.
- به شکل‌گیری رهبران قوی کمک می‌کند
رهبری مؤثر، سازمان را به هدف و چشم‌انداز خود وفادار نگه می‌دارد. به همین دلیل است که مدل EFQM از رویکرد «رهبران در هر سطح» برای اطمینان از تصمیم‌گیری قوی، مشارکت و کار گروهی در هر تیم و پروژه حمایت می‌کند.
- به تغییر در سازمان شما کمک می‌کند
تغییرات به زمان نیاز دارد و مدل تعالی سازمانی یک چارچوب آزمایش شده را ارائه می‌کند تا فرآیند اعمال تغییرات مؤثر را تا حد امکان بدون دردسر کند.
- به نشان دادن چالش‌های سازمانی منحصر به فرد کمک می‌کند
مدل EFQM با علم به این که همه سازمان‌ها متفاوت هستند و هیچ رویکرد واحدی برای تحول وجود ندارد، به گونه‌ای طراحی شده است تا هم با موانع سازمانی منحصربه‌فرد سازگار باشد و هم به اندازه کافی انعطاف‌پذیر باشد تا به وعده‌های خود در خصوص دستاوردهای عملکردی عمل کند.
- به تقویت فعالیت‌های چابک کمک می‌کند
چابک بودن در میان تهدیدهای نوظهور، یکی از نشانه‌های سازمان کارا است. مدل تعالی سازمانی تحلیل و بینش سازمانی را برای پیشروی در مسیر امن به سمت پیشرفت و تحول ارائه می‌دهد.
- به پیش بینی آینده کمک می‌کند
مدل EFQM با بهره‌گیری از سال‌ها تجربه در بازارهای در حال تغییر به گونه‌ای طراحی شده است که مزایای تحلیل سازمانی و پیش‌بینی آینده را درک کند و در مسیر تحول واقعی از هوشمندی پیش‌بینی کننده بهره‌گیری کند.
راهنمای محصولات ناربن در حوزه جوایز تعالی و کیفیت
عنوان جایزه | مدل
اظهارنامه | مستندات
پرسشنامه خودارزیابی
ابزار تحلیل پرسشنامه
پروژه‌های بهبود
📌 جایزه ملی تعالی سازمانی
برگزارکننده: سازمان مدیریت صنعتی
مدل: الگوی تعالی سازمانی 1400
📌 جایزه ملی کیفیت ایران
برگزارکننده: سازمان ملی استاندارد
مدل: کیفیت جهان اسلام
اظهارنامه سطح اشتهار/ تندیس
📌 جایزه ملی تعالی و پیشرفت
برگزارکننده: مرکز ملی تعالی و پیشرفت
مدل: تعالی EFQM 2013
اظهارنامه سطح تقدیرنامه/ تندیس
چگونه مدل EFQM به سازمان کمک می‌کند تا ببیند رویکردهایش مؤثر است یا خیر؟
آیا داشتن یک ابزار برای اطمینان از همکاری اجزای سیستم مدیریت سازمان برای بهینه‌سازی عملکرد عالی نیست؟ پس از سال‌ها کار با سازمان‌هایی با اندازه‌ها، بخش‌ها یا سطح بلوغ‌های مختلف و استفاده از رویکردهای مختلف برای بهبود عملکرد، مدل EFQM عناصر کلیدی‌ای را که به تعالی سازمان‌ها کمک می‌کنند، شناسایی کرده است. این عناصر «مفاهیم بنیادی تعالی» نامیده می‌شوند.
- مدل تعالی سازمانی که به عنوان یک ابزار ارزیابی استراتژیک استفاده می‌شود، دیدگاهی جامع از سازمان ارائه می‌کند و نقاط قوت و فرصت‌های بهبود را برجسته می‌کند.
- این مدل که به عنوان یک ابزار موردکاوی استفاده می‌شود، نشان می‌دهد که چگونه یک سازمان با رقبای خود و سایر سازمان‌های پیشرو مقایسه می‌شود.
- مدل تعالی سازمانی، به عنوان یک ابزار مدیریت، به تعیین اهداف عملکردی و شایستگی سازمان کمک می‌کند.
بنابراین، مدل تعالی سازمانی EFQM (بنیاد مدیریت کیفیت اروپا EFQM) برای کمک به سازمان‌ها (فارغ از اندازه یا حوزه کاری) ایجاد شده است تا استراتژی‌های خود را جهت افزایش رقابت‌پذیری، توسعه و اجرا کند. یکی از ابزارهای ارزیابی مستمر سازمان‌ها در این خصوص، اظهارنامه تعالی سازمانی است.
انواع مدل‌های تعالی سازمانی
از زمان فعالیت‌های پیترز و واترمن، تحت عنوان «در جستجوی تعالی»، مفهوم تعالی در دنیای آکادمیک و کسب و کار مطرح بوده است و مدل‌های تعالی کسب و کار (Business Excellence Models (BEMs)) به عنوان چارچوب‌های ارزیابی برای تعالی سازمانی پیشنهاد شده‌اند. نتایج تحقیقات این دیدگاه را تأیید می‌کند که پذیرش BEM به چندین مزیت سازمانی کمک می‌کند: بهبود عملکرد، افزایش رضایت مشتری و کارکنان، سودآوری، شهرت و بهبود عملیاتی.
پیشتر مدل‌هایی که برای ارزیابی بنگاه‌های صنعتی و غیرصنعتی بوجود آمده بود، با ظهور سیستم‌های ISO 9000 به مقبولیت جهانی رسیدند؛ ولی هیچ‌کدام دید فراگیری نسبت به کسب و کار نداشتند. یکی از اولین گام‌ها برای فراگیر کردن این مدل‌ها، طرح جایزه تعالی سازمانی و کیفیت کانادا در سال 1983 بود. پس از آن در سال 1987 بعد از چندین سال کار مستمر، مدل جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج در آمریکا مطرح شد که در واقع پوشش‌دهنده تمامی اجزای یک کسب و کار با در نظر گرفتن منافع تمامی ذینفعان بود. به دنبال مدل بالدریج، مدل جایزه کیفیت اروپا توسط بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت در سال 1991 ارائه شد که بسیاری از کشورهای اروپایی و غیراروپایی از آن پیروی کردند. اجرای طرح اعطای جوایز ملی بهره‌وری و کیفیت و چندین مدل تعالی سازمانی نتیجه مطالعاتی است که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه در سال‌های اخیر آن را در سطح سازمان‌های کسب و کار خود جاری ساخته‌اند. برخی مدل‌های انجام شده در این حوزه عبارتند از:
- جایزه دمینگ ژاپن (1951)
- جایزه تعالی، سازمانی و کیفیت کانادا (1983)
- جایزه مالکوم بالدریج آمریکا (1987)
- جایزه کیفیت استرالیا (1991)
- جایزه کیفیت اروپا (1991)
- جایزه راجیو گاندی هند (1991) و غیره.
از میان BEMهای موجود، که در سه قطب اقتصادی دنیا مطرح‌اند، مدل‌های ذیل در سراسر جهان شناخته شده‌تر و تأثیرگذارترین هستند:
- دمینگ در ژاپن (شروع از سال 1951)
- جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج در آمریکا (شروع از سال 1987)
- جایزه تعالی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا موسوم به EFQM (شروع از سال 1991)
مدل تعالی سازمانی EFQM 2020
این مدل برای اولین بار 25 سال پیش ساخته شد. با گذشت زمان، برای منعکس کردن تغییرات در بازار جهانی، سازگار و تکامل یافته است. مدل 2020 جدیدترین مدل EFQM است و نسبت به نسخه قبلی خود تغییرات اساسی داشته است.
آخرین مدل تعالی سازمانی از یک ابزار ارزیابی ساده به ابزاری تغییر یافته است که چارچوب و روشی را برای کمک به تغییرات، دگرگونی‌ها و چالش‌هایی که افراد و سازمان‌ها هر روز با آن مواجه می‌شوند، ارائه می‌دهد.
برای دانلود مدل بالا اینجا کلیک کنید.
مدل EFQM 2020 خواستار ذهنیت‌های جدید، رویکردهای تحول‌آفرین و رهبری مشارکتی است تا سازمان‌ها بتوانند همزمان تغییرات و عملیات را با چابکی هر چه بیشتر و سطوح بهبود یافته عملکرد مدیریت کنند. به علاوه، مدل EFQM 2020 در چارچوب اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDGs) و ارزش‌های اخلاقی کسب و کار اروپا قرار دارد.
مفاهيم جديد اشاره شده در مدل EFQM 2020
در مدل تعالی سازمانی 2020 به مفاهیم جدیدی اشاره شده است که عبارتند از:
- اکوسیستم: تمامی عوامل و مؤلفه‌هایی مانند ذینفعان، بازار، رقبا، محیط کسب و کاری، روندهای اصلی و ترندهای بازار و بدنه سیستمی سازمان
- اقتصاد اشتراکی: بهره‌گیری از دارایی‌های دیگران برای رفع نیازهای سازمان در قالب قرارداد اجاره
- مبنای وجودی سازمان: چرا سازمان و فعالیت‌های آن مهم است و موجب خلق ارزش پایدار برای ذینفعان می‌شود. این مبنا ملاک تعریف اکوسیستم است.
- اقتصاد چرخشی یا دورانی: هدف این مدل اقتصادی بیشترین استفاده از منابع و کاهش ضایعات است.
- نوآورهای تحول‌آفرین: این نوآوری‌ها هم شامل محصول نوآورانه و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است و هم در اتخاذ استراتژی‌های جدید، بهینه کردن تجربه مشتریان با سیستم و مواردی از این دست است.
- هم‌آفرینی: در این رویکرد، ذینفعان هم در فرایند نوآوری مشارکت داده می‌شوند. به عبارت دیگر، تمامی اتکای سازمان به واحدهای R&D نیست و از خروجی‌هایی بهره‌گیری می‌شود که ظرفیت اجرای آنها در داخل سازمان وجود داشته باشد.
ابعاد و معیارهای مدل تعالی سازمانی EFQM 2020
مدل EFQM 2020 شامل سه بُعد مختلف جهت‌گیری (چرا)، اجرا (چگونه) و نتایج (چه چیزی)، با مجموع هفت معیار (بیست و سه زیرمعیار و دو معیار نتیجه) و منطق رادار (نتیجه، رویکرد، استقرار، ارزیابی و اصلاح) به عنوان ابزار ارزیابی می‌باشد.
مدل EFQM 2020 بر اساس سه سوال است: چرا؟ چگونه؟ و چه چیزی؟
- چرا این سازمان وجود دارد؟ چه هدفی را برآورده می‌کند؟ چرا این استراتژی خاص؟ (جهت‌گیری)
- چگونه قصد دارد به هدف و استراتژی خود برسد؟ (اجرا)
- چه دستاوردهایی داشته است؟ قصد دارد در آینده به چه چیزی برسد؟ (نتایج).
این سه بخش کلیدی چارچوب جدید را هدایت می‌کند: جهت، اجرا، و نتایج.
هر یک از این ابعاد توسط دو یا سه معیار پشتیبانی می‌شود (در مجموع هفت معیار) که هر یک توسط یک سری اصول راهنما پشتیبانی می‌شود.
جهت‌گیری
- معیار 1: مقصود، چشم انداز و استراتژی: یک سازمان برجسته با هدفی الهام بخش، چشم‌اندازی که آرزومند است و استراتژی‌ای که محقق می‌شود، تعریف می‌شود.
- معیار 2: فرهنگ سازمانی و رهبری: فرهنگ سازمانی مجموعه خاصی از ارزش‌ها و هنجارها است که توسط کارکنان و گروه‌های درون سازمانی به اشتراک گذاشته می‌شود و در طول زمان بر نحوه رفتار آنها با یکدیگر و با ذینفعان کلیدی خارج از سازمان تأثیر می‌گذارد. رهبری سازمانی به کل سازمان (نه هر فرد یا تیم هدایتگری) مربوط می‌شود. این در مورد سازمانی است که به عنوان یک رهبر در اکوسیستم خود عمل می‌کند و دیگران آن را به عنوان یک الگو به رسمیت می‌شناسند، نه دیدگاه سنتی که در آن یک تیم از بالا سازمان را مدیریت می‌کند.
اجرا
- معیار 3: مشارکت ذینفعان: تصمیم‌گیری در خصوص این که کدام ذینفعان برای سازمان مهم هستند یعنی ذینفعان کلیدی سازمان
- معیار 4: خلق ارزش پایدار: یک سازمان برجسته می‌داند که ایجاد ارزش پایدار برای موفقیت و توان مالی بلندمدت آن حیاتی است.
- معیار 5: پیشبرد عملکرد و تحول: در حال حاضر و در آینده، یک سازمان باید بتواند دو نیاز مهم محرک عملکرد و تحول را به طور همزمان برآورده کند تا موفق شود و موفق بماند.
نتایج
- معیار 6: برداشت‌های ذینفعان: این معیار بر نتایج مبتنی بر بازخورد سهامداران کلیدی در مورد تجربیات شخصی آنها در برخورد با سازمان و برداشت‌های آنها متمرکز است.
- معیار 7: عملکرد استراتژیک و عملیاتی – این معیار بر نتایج مرتبط با عملکرد سازمان از منظر: (الف) توانایی تحقق هدف، ارائه استراتژی و ایجاد ارزش پایدار. (ب) تناسب آن برای آینده متمرکز است.
هدف مدل 2020 EFQM این است که به سازمان‌ها این فرصت را بدهد تا دیدگاهی جامع داشته باشند و از این رویکرد که هر سازمان یک سیستم پیچیده و در عین حال سازمان‌یافته است، حمایت و قدردانی کند.
ابزار تشخیصی EFQM: رادار
ابزار رادار بیان می‌کند که هر سازمانی به موارد زیر نیاز دارد:
- تعیین نتایجی که قصد دارد به عنوان بخشی از استراتژی خود به دست آورد
- داشتن رویکردهای متعدد که نتایج مورد نیاز را چه در حال حاضر و چه در آینده پیش ببرد.
- اجرای درست این رویکردها
- ارزیابی و اصلاح رویکردهای مستقر برای یادگیری و بهبود.
تحلیل بُعد “جهت‌گیری” با توجه به عناصر و ویژگی‌های زیر انجام می‌شود:
- رویکردهای پایه‌ای مستحکم،
- استقرار
- ارزیابی، بررسی و بهبود، تجزیه و تحلیل و درک و جذب و بهبود یافته است.
تحلیل بُعد “اجرا” با توجه به عناصر و ویژگی‌های زیر انجام می‌شود:
- رویکردهای پایه‌ای مستحکم و همسو،
- استقرار انعطاف پذیر،
- ارزیابی، بررسی و بهبود، تجزیه و تحلیل و درک و جذب و بهبود یافته است.
تحلیل بُعد “نتایج” با توجه به عناصر و ویژگی‌های زیر انجام می‌شود:
- ارتباط و سودمندی، مرتبط و مفید،
- عملکرد، روندها، اهداف، مقایسه و پیش‌بینی.
تفاوت‌های مدل تعالی سازمانی EFQM 2020 و EFQM 2013
از زمان معرفی مدل در سال 1991، مدل EFQM از سازمان‌های فعال در صنایع و ابعاد مختلف برای بهبود عملکرد سازمانی و دستیابی به نتایج عملکردی پایدار مالی و غیر مالی رو به بهبود حمایت می‌کند. با این حال، روندهای جهانی جدید و تغییرات در محیط کسب و کار (به عنوان مثال، صنعت 4.0 (I4)) نیاز به بررسی و به روزرسانی BEMها دارد. در مدل تعالی سازمانی EFQM (2013)، “سازمان‌های سرآمد به سطوح عالی عملکردی دست می‌یابند و آنها حفظ می‌کنند تا انتظارات همه ذینفعان برآورده شود یا از آن فراتر رود”.
مدل EFQM 2020 نشان دهنده تغییرات قابل توجهی نسبت به مدل EFQM 2013 است. تغییرات اصلی که می‌توان به آن اشاره کرد به شرح ذیل می‌باشد:
- ماتریس رادار جدید، در 3 بُعد جهت‌گیری، اجرا و نتایج توصیف شده است.
- معیارهای نه گانه به هفت معیار کاهش یافته است.
- تعداد زیرمعیارها نیز از 32 به 23 زیرمعیار کاهش یافته است.
- تغییر سیستم امتیازدهی معیار 4 «خلق ارزش پایدار» با مجموع 200 امتیاز (هر زیر معیار 50 امتیاز). بقیه معیارهای بُعد «اجرا» (3 و 5) و معیارهای بُعد «جهت‌گیری» (معیارهای 1 و 2) هر کدام 100 امتیاز (هر زیرمعیار 20 امتیاز).
- در بُعد نتایج، امتیاز در سطح معیار تعیین می‌شود، 400 امتیاز به طور مساوی بین معیار 6 “برداشت ذینفعان” و معیار 7 “عملکرد استراتژیک و عملیاتی” تقسیم می‌شود.
در پژوهش‌های متعدد، معیارها و زیرمعیارهای دو مدل EFQM 2013 و 2020 بر اساس کلمات کلیدی و توصیف معیار مقایسه شدند. علاوه بر این، از آنجایی که نقاط راهنمایی خاص هر دو زیرمعیار مدل تعالی سازمانی را پشتیبانی می‌کنند، تحلیل مشابهی بین نقاط راهنما برای مدل‌های 2013 (مجموع 119 امتیاز) و 2020 (مجموع 112 امتیاز) انجام شد. نتایج این پژوهش را می‌توان به صورت کامل در این مقاله ملاحظه فرمایید.
همان‌گونه که مشاهده می‌شود، رهبری، استراتژی، فرآیند محصول و خدمات، و نتایج کسب‌وکار معیارهای مدل EFQM 2013 به شدت بر مدل EFQM 2020 تأثیر می‌گذارند. برعکس، معیارهای مدل EFQM 2020 که دارای پذیرش قوی‌تری از مدل EFQM 2013 هستند، هدف، چشم انداز و استراتژی، و فرهنگ و رهبری سازمانی هستند.
سخن آخر
برخلاف سایر چارچوب‌ها، مانند ISO 9001، مدل EFQM یک چارچوب غیرتجویزی و پیشنهادی را ارائه می‌کند که در این جمله خلاصه می‌شود : «نتایج سرآمد و برجسته یک سازمان، در محدوده مشتریان، کارکنان و جامعه، از طریق رهبری منسجم به دست می‌آیند و از طریق کارکنان، شراکت‌ها و منابع و فرآیندها به واقعیت تبدیل می‌شوند».
خدمات مشاوره ما در محدوده مدل تعالی سازمانی EFQM موارد زیر را شامل می‌شود:
- برنامه‌ریزی برای خودارزیابی
- ارزیابی سطح تعالی سازمانی
- انجام خودارزیابی (عارضه‌یابی سازمانی) و تدوین برنامه بهبود سازمانی
- ارائه خدمات مشاوره جهت آمادگی در جوایز سازمانی برای تعالی EFQM
جهت بهره‌گیری از خدمات ما در این خصوص با ما تماس بگیرید.
منابع
1. Fonseca, L., Amaral, A., & Oliveira, J. (2021). Quality 4.0: the EFQM 2020 model and industry 4.0 relationships and implications. Sustainability, 13(6), 3107. (Pdf)
2. https://efqm.org/efqm-model/
3. Gerardus Blokdyk (2020),EFQM A Complete Guide – 2020 Edition, Emereo Publishing
سایر پست‌های مربوط به تعالی سازمانی
امین
20 آذر , 1402بسیار عالی و کاربردی