با پایان دوره اوج همه‌گیری کرونا و بازگشت به شرایط معمول، شاهد تغییراتی در رفتار کارمندان و سازمان‌های کاری هستیم. در این شرایط و با توجه به روی آوردن کارمندان به محیط کار هیبریدی، کارفرمایان تلاش می‌کنند تا با توجه به نیازهای کارمندان و نیز ظرفیت‌های خود، فضای کاری خود را به بهترین شکل ممکن طراحی و سازماندهی کنند.
فضای کار هیبریدی چیست؟
فضای کار هیبریدی به محیط کاری اطلاق می‌شود که در آن کارمندان از یک ترکیب حضوری و دورکاری برای انجام کارهایشان استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، فضای کار هیبریدی یک محیط کاری است که به کارمندان این امکان را می‌دهد که بین کار کردن در محل کار و غیر آن تعادل بیشتری برقرار کنند.
فضای کار هیبریدی می‌تواند به چندین شکل در کسب‌و‌کارها پیاده شود. به عنوان مثال، شرکت‌ها می‌توانند فضای کار هیبریدی را با استفاده از تجهیزات و فناوری‌های مدرنی مانند اینترنت پرسرعت، تجهیزات کامپیوتری مدرن و امکانات ویدئوکنفرانس پیاده کنند. در این حالت، کارمندان می‌توانند از راه دور از این تجهیزات استفاده کنند و با همکاران و مدیران خود در ارتباط باشند.
مزایای فضای کار هیبریدی چیست؟
- کاهش هزینه‌های شرکت: با فراهم کردن محیط کار هیبریدی، شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌هایی مانند اجاره فضای اداری، آب و برق، نگهداری و تعمیرات، هزینه‌های مربوط به تجهیزات و سایر هزینه‌های مرتبط با فضای کار را کاهش دهند.
- افزایش همکاری و تعاملات مثبت: با داشتن فضای کار هیبریدی، کارمندان می‌توانند تنوع بیشتری در روابط کاری‌یشان داشته باشند و در نتیجه همکاری و تعاملات مثبت بین اعضای تیم بهبود می‌یابد. در مورد افزایش همکاری و تعاملات مثبت در فضای کار هیبریدی، می‌توان به یک مطالعه انجام شده در سال 2020 با عنوان “Hybrid Work Arrangements: An Exploration of Employees’ Experiences” ارجاع داد. در این مطالعه، نتایج نشان داد که محیط کار هیبریدی، یعنی ترکیبی از کار حضوری و دورکاری، به کارمندان امکان می‌دهد تا با تنوع بیشتری در روابط کاری خود، همکاری و تعاملات مثبت بیشتری را با همکاران و مدیران خود تجربه کنند. همچنین، نتایج نشان داد که فضای کار هیبریدی می‌تواند به کارمندان کمک کند تا احساس رضایت شغلی بیشتری داشته باشند و بهبودی در تعاملات و روابط کاری خود را تجربه کنند.
- افزایش انعطاف‌پذیری: با فراهم کردن محیط کار هیبریدی، شرکت‌ها به کارمندانشان این امکان می‌دهند که بر اساس نیازهای خود، بین کار حضوری و دورکاری تعادل بیشتری برقرار کنند و در نتیجه انعطاف‌پذیری بیشتری را تجربه کنند.
- افزایش خلاقیت: با ایجاد محیط هیبریدی، شرکت‌ها می‌توانند به کارمندانشان امکان دهند تا در محیطی بیشتر از حالت روتینی خارج شوند و به خلاقیت بیشتری دست پیدا کنند.
- کاهش ترافیک و آلودگی هوا: با افزایش دورکاری و کاهش حضوری در محیط کار، ترافیک و آلودگی هوا نیز کاهش می‌یابد و در نتیجه منجر به بهبود محیط زیست می‌شود.
تناقضاتی بین محیط کار هیبریدی و فضای کار اداری
تحقیقات نشان می‌دهد که با وجود اینکه برخی از کارمندان به فضای کار هیبریدی روی آورده و به آن عادت کرده‌اند، اما با کاهش تقاضا برای فضای اداری روبرو نیستیم. در یک نظرسنجی که بین 445 شرکت امریکایی در اکتبر 2021 انجام شده است، نشان داده شده است که کارکنانی که هیبریدی کار می‌کنند، حدود 30 درصد کمتر از گذشته در محل کار حضور دارند. با این حال، پیش‌بینی این شرکت‌ها این است که متناسب با این اتفاق، میزان کاهش حجم فضای اداری تنها 1 تا 2 درصد باشد.
به نظر می‌رسد که سه روند عمده باعث این امر شده است.
اولین عامل، تراکم جمعیت در فضای کاری است. به دلیل اینکه تراکم جمعیت برای کارمندان مطلوب نیست، تنها راهکار این است که بدون کاهش مساحت فضا، تعداد کارکنانی که در روز به‌طور حضوری کار می‌کنند کاهش یابد.
عامل دوم، ترجیح کارمندان برای دورکاری در روزهای متصل به تعطیلات آخر هفته است. اغلب کارمندان مایل‌اند ساعت‌های دورکاری آنها در این روزها اتفاق بیفتد و در این ایام مشخص در خانه حضور داشته باشند. بنابراین در سایر روزهای هفته، تقاضا برای فعالیت حضوری در ادارات بیشتر است و امکان صرفه‌جویی در فضای اداری بسیار اندک است.
عامل سوم، تمایل کارفرمایان به داشتن فضای کاری پویا و جذاب است. کارفرمایان تمایل دارند که فضای شرکت‌هایشان پویایی و جذابیت بیشتری داشته باشد، و امکان همکاری با کیفیت‌تر، خلاقیت بالاتر، و تعاملات مثبت فراهم آید با توجه به این روندها، برخی شرکت‌ها تصمیم به ایجاد فضاهای کاری جدید و نوآورانه‌ای گرفته‌اند. این فضاهای کاری جدید، شامل فضاهای باز و چندمنظوره هستند که به کارمندان این امکان را می‌دهند تا در فضایی بی‌مرز فعالیت کنند. برای مثال، فضاهایی با امکاناتی مانند اتاق‌های باز، آشپزخانه‌های مشترک، فضاهای باز با میزهای کاری، و فضاهای باز با امکانات تفریحی ورزشی، برای کارمندان فراهم می‌شوند.
با این حال، این سوال که چگونه فضای کاری مناسب برای کارمندان را طراحی کنیم، هنوز یک چالش برای سازمان‌های کاری است. یکی از چالش‌های اساسی در طراحی فضاهای کاری، ایجاد فضاهایی است که به کارمندان انعطاف‌پذیری کافی را بدهد تا بتوانند در آنها به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند. برای مثال، یک فضای کاری باز، اگر به درستی طراحی نشود، می‌تواند به کارمندان این امکان را ندهد که در آن به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند.
به همین دلیل، بسیاری از سازمان‌های کاری در حال ایجاد فضاهای کاری با امکاناتی مانند اتاق‌های خصوصی، فضاهای باز با امکانات تفریحی، و فضاهای باز با میزهای کاری هستند. این امکانات به کارمندان این امکان را می‌دهند که در فضایی با امکانات مناسب به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند و به دنبال بهبود کیفیت زندگی کاری خود باشند.
یکی از چالش های اساسی در طراحی فضای کاری، تعاملات اجتماعی بین کارمندان است. با توجه به اینکه بیشتر کارمندان در محیط هیبریدی کار می‌کنند و زمان کمتری را نسبت به قبل از کرونا در فضای کاری حضور دارند، لازم است که فضای کاری به گونه‌ای طراحی شود که به کارمندان این امکان را بدهد تا در آن به راحتی با هم تعامل داشته باشند.
برای مثال، فضاهای باز با میزهای کاری، اتاق‌های خصوصی، و فضاهای باز با امکانات تفریحی، به کارمندان این امکان را می‌دهند تا با هم کار کرده و در کنار هم زمان بگذرانند. در این فضاها، کارکنان می‌توانند با هم در یک محیط دوستانه و شاد تعامل داشته و از همین راه، روحیه کاری و انگیزه آنان را بالا ببرند.
در آخر، یکی از چالش‌های دیگری که در طراحی فضاهای کاری وجود دارد، این است که فضاهای کاری باید به گونه‌ای طراحی شوند که هم به کارمندان این امکان را بدهند تا در آن به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند و هم به کارفرمایان این امکان را بدهند تا به بهترین شکل ممکن برای توانمندی کاری خود بهره ببرند. وجود این دو عامل در کنار همدیگر یکی از چالش‌های این فضا می‌باشد.
جمع‌بندی
با توجه به این چالش‌ها، بسیاری از شرکت‌ها در حال توسعه فضاهای کاری جدید و نوآورانه هستند که به کارمندان این امکان را می‌دهند تا در آنها به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند. این فضاهای کاری جدید، شامل فضاهای باز، فضاهای چندمنظوره، و فضاهای با امکانات تفریحی، هستند. با توجه به اینکه تقاضا برای فضای کاری هیبریدی رو به افزایش است، احتمالاً در آینده توجه بیشتری به فضای کار هیبریدی خواهد شد.
